METAHISTORIE.COM
De engelen van de naties (5), dr. H. Dubbelman
Inleiding
Meteorologen, evolutionisten, kosmologen, psychologen, sociologen en anderen vertellen ons wat de werkelijkheid is. Ze houden ervan de toekomst te beschrijven door voorspellingen uit het recente (of verre) verleden te extrapoleren. Ze beschrijven het verleden in termen van de huidige aard van het bestaan.
Of ze nu wel of niet accuraat zijn in hun beschrijvingen van de werkelijkheid, wetenschappelijke waarheden veranderen van jaar tot jaar. Het is dus veilig om te zeggen dat ze vaak niet accuraat zijn. Veel experts vinden het gemakkelijker om te zeggen dat er geen God is, dan te geloven dat er wel een God bestaat. Dit is kennis, waar ze nooit toegang tot zullen krijgen (Breslov.org.). Dit geldt ook voor een onzichtbare geestelijke wereld met engelen en demonen, die verbonden is aan de bovengenoemde wekelijkheid.
Al eerder is geschreven over engelen als beschermers van de naties. Zowel christelijke als joodse bijbelgeleerden hebben hier aandacht aan besteed. Enkele voorbeelden van christelijke theologen zijn Origenes (185 - 253/254), Calvijn (1509 - 1564) en Jean Daniélou (1905 - 1974) (1). Enkele voorbeelden van joodse rabbijnen zijn Rashi (1040 - 1105), Yisroel ben Eliezer (1698 - 1760) en (-Menachem Mendel Schneerson (1902 - 1994). Tussen de christelijke en joodse uitleg is er verschil over de vrije wil van engelen in het algemeen en dus ook bij de engelen van de naties.
De opzet van dit artikel is om de visies te laten zien vanuit de christelijke en joodse uitleg. Begonnen wordt met een algemene beschrijving hiervan en wordt dan toegespitst op de engelen van de naties.
Vragen:
1. Wat zijn engelen en wat zijn de functies van de engelen van de naties?
2. Hebben engelen en ook de engelen van de naties wel of geen een vrije wil?
Analyse
Christelijke visie
Engelen zijn volgens de katholieke leer door God geschapen geestelijke wezens. Ze worden als personen beschouwd omdat ze over intelligentie en een vrije wil beschikken. Engelen hebben geen lichaam en zijn onsterfelijk. De goede engelen dienen God, bejubelen Hem en fungeren als zijn boodschapper en beschermen de gelovigen (KRO-NCRV).
Engelen hebben een vrije wil, die onvergelijkbaar sterker is dan de vrije wil van de mens. Engelen hebben volgens de kerk geen doel als tegenspeler van de duivel, maar zijn geschapen door en voor Christus. De Kerk vereert de engelen en bidt met hen tot God. De engelen werken mee aan alles wat goed is voor de mens. (Angelologie – Wikipedia, Het enige Bijbelse Fundament, juni 2024).
De christelijke traditie stelt dat engelen over een vrije wil beschikken en dat zij voor of tegen God kunnen kiezen. Er is in verband met deze keuze wel een belangrijk verschil tussen engelen en mensen: Als engelen ervoor kiezen tegen God in te gaan, is die keuze onherroepelijk. Terwijl voor mensen tot aan hun sterven de mogelijkheid tot berouw en bekering blijft bestaan (Wikipedia).
Engelen van de naties
Volgens de traditie van de Oosters-Orthodoxe Kerk zijn engelen(2) toegewezen aan alle naties in de wereld. Deze engelen doen zich gelden als het nationale bewustzijn. Zij bevinden zich buiten tijd en ruimte, maar zijn constant aanwezig in de historie van hun naties.
De "natie" wordt beschouwd als een metafysische categorie en is geen menselijk product. De natie is verbonden met de mysterieuze engel. Waarvan de invloed zich manifesteert in de nationale geschiedenis (Alexander Dugin, Metafysica van het nationaal-bolsjewisme, 1996).
St. Thomas van Aquino leerde, evenals vele kerkvaders en geleerden in de kerk, dat elk land zijn eigen beschermengel heeft. In feite gaat St. Clement van Alexandrië zelfs zover dat hij stelt dat hele "regimenten van engelen zijn verdeeld over naties en steden" (vgl. Pater Pascal Parente, The Angels, p. 119 en website Opus Angelorum, 2016).
Calvijn schrijft vanuit de reformatorische visie: “Zoo geeft Daniël te kennen, volgens de engel der Perzen en de engel der Grieken, dat zekere engelen als stadhouders over koninkrijken en landschappen verordineert en bestemd worden” (Institutie, Het eerste Boek, blz.78, door J.H. Landeweer, 1977).
Naties en hun culturen worden geregeerd door tussenwezens, die goden of engelen worden genoemd en die onderhorig zijn aan de God van de Bijbel: de God van Israël (F. de Graaff. Als goden sterven, de crisis van de westerse cultuur, tweede druk 1970).
Joodse visie
Misschien is de robot, om onderscheid te maken, te vergelijken met een engel. Een engel wordt weleens voorgesteld als een bovennatuurlijk mens met zes vleugels, maar het begrip is veel breder. Niets in deze wereld, hetzij een entiteit, hetzij een gebeurtenis, heeft een tegenbeeld in de geestelijke wereld. Er is ook niets hier beneden op aarde of het heeft een “Overseer”. Dit is een engel. De engelen sturen en brengen verschillende concepten tot stand, overeenkomstig het decreet’ van God (Moshe Luzatto, "Derech HaShem", p. 143, Aryeh Kaplan editie, 1997).
Elke natuurkracht heeft ook een engel. Engelen zijn hemelse wezens met speciale taken, zonder vrije wil (Rabbijn Raphael Evers Robots, golems en engelen, 2018).
Engelen hebben zoals geschreven geen vrije wil. Ze zijn zo lijkt het voorgeprogrammeerd om God te dienen. Terwijl de mens de vrijheid krijgt om wel of niet aan God gehoorzaam te zijn en te kiezen tussen goed en kwaad. Als zodanig zijn de mitswot(3) die door de mens moeten worden nageleefd van veel grotere waarde dan de dienst van de engelen (Rabbi Schneur Zalman van Liadi, De Tanya 17).
Ze beschikken echter over wel een vrije keuze bij het uitoefenen van hun missie. Net zoals mensen zijn ze verantwoordelijk voor een goed of verkeerd resultaat. Ook de engelen kunnen zich vergissen (Ask the Rabbi (Chabad.org. , 29-12- 2015).
Kunnen engelen zondigen?
Ze kunnen echter alleen zondigen bij het uitoefen van hun missie door zich te vergissen of door niveaus van openbaring te bereiken waar ze niet thuishoren (Chabad.org).
Engelen van de naties
Wat is een beschermengel van de natie? (Brit Am, bijlage Daniel 10). Het is benoemd door de Almachtige. Het is in principe een goede kracht, maar heeft zijn eigen ingebouwde beperkingen. De engelen van de niet-Israëlitische naties zijn tegen Israël en Juda. Zelfs goede mensen in zulke landen zullen een aangeboren anti-Israëlitische neiging bezitten.
De beschermengel vertegenwoordigt de culturele en unitaire uniciteit van de genoemde natie en vertegenwoordigt deze, om zo te zeggen, in de Hemelse Raden. De engel weerspiegelt een innerlijke ziel van de mensen die hij vertegenwoordigt.
Elke natie heeft zijn eigen beschermengel (Moshe Luzatto, "Derech HaShem", p. 143, Aryeh Kaplan editie,1996). De heerschappij van de nationale beschermengel is minder strikt en direct dan die van God Zelf. Het is alsof God Zich van de natie heeft gedistantieerd en hen via tussenwezens regeert.
Conclusie
In de christelijke cultuur beschikken de engelen van de naties over een eigen wil. Ze kunnen ongehoorzaam zijn aan God. Een voorbeeld is Psalm 82. De engelen laten het zondig gedrag en onrecht in hun natie toe. Een oordeel van God is het gevolg. Vroeg of laat volgen de nadelige consequenties voor hun natie (dr. F. de Graaff, Als goden sterven, 1969 en anno domini 1000-anno domini 2000, 1977).
Ondanks dat het christendom een wereldregie is, is de invloed van de engelen van de naties(4) nog steeds aanwezig. Aanwijzingen zijn te herkennen in het Oosters Orthodoxe christendom en het Westerse christendom (dr. F. de Graaff, anno domini 1000 – anno 2000, 1977}.
Het Jodendom leert dat engelen geen eigen wil hebben (Jodendomonline, 2009). God verhoogt en verlaagt naties met hun engelen (Rashi commentaar, Jewish Bible chabad.org. en de Zohar, deel III). Als een natie zwaar zondigt, dan verzwakt zij haar engel. Het omgekeerde geldt ook. Als een natie niet zondigt, dan versterkt zij haar engel (Chaim Luzzatto, De Weg naar God, vertaald door Arey Kaplan, 1996). God straft eerst de engel en dan de natie (Jesaja 24:21). Andere geestelijke machten en naties nemen dan bijvoorbeeld de macht en positie van de betrokken natie over. Voorbeelden zien we in de geschiedenis waar grote wereldrijken ten onder zijn gegaan of zwak werden.
Bij zowel de christelijke visie als de joodse zienswijze is het resultaat in principe gelijk. Zowel de engel als de natie worden gestraft.
Afsluitend
In het Westen is de theorie over 'botsende beschavingen' taboe geworden, maar de rest van de wereld gelooft erin en handelt ernaar. Het Westen moet zich wapenen om zijn principes – de democratie, de internationale rechtsorde – tegen zijn vijanden te verdedigen, schrijft historicus Gert Jan Gelimg EW, 23 november 2023).
Toen de Amerikaanse politicoloog Samuel Huntington in de jaren negentig zijn these over de clash of civilizations – de botsing van beschavingen – publiceerde, viel hem stevige kritiek hem ten deel. Na de Koude Oorlog zijn culturele en religieuze identiteiten de belangrijkste bron van conflict, stelde Huntington. De wereld zou bestaan uit botsende beschavingen, zoals de westerse, oosters-orthodoxe, Chinese en islamitische beschaving. Op de grenzen van deze beschavingen zijn de meeste conflicten.
De kritiek op Huntington kwam vooral van academici en intellectuelen. Zijn boodschap zou te absolutistisch zijn over beschavingen. Hij zou de islam en de islamitische wereld te negatief afschilderen, en het belang van religie en cultuur onderschatten. Na 9/11 kwam deze manier van denken weer even op, op een weinig positieve manier, en vooral in verband gebracht met de oorlog tegen terreur en de Irak-oorlog. Inmiddels is deze theorie bij veel politieke leiders, wetenschappers en intellectuelen naar de achtergrond verdwenen. In het Westen althans.
Metahistorisch betekent het dat niet alleen conflicten dreigen tussen de genoemde naties en hun culturen, maar ook in de hemelse gewesten zijn er conflicten tussen de engelen van hun naties.
Tot slot een reflectie
Een samenvatting van het Rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR, 7 juni 2024) geeft het volgende beeld.
Nederland zal pijnlijke keuzes moeten maken om overeind te blijven in een steeds turbulenter en grimmiger wereldorde. In het rapport heeft de WRR laten zien dat het hierin leert om strategisch om te gaan met nieuwe krachtsverhoudingen in de wereldorde. Met nieuwe arena’s waarin het spel wordt gespeeld en met de toegenomen betekenis van heel andere spelopvattingen dan de onze.
Nederlandse en Europese spelers moeten daarbij beseffen dat het spel in de wereld in hoog tempo zeer grimmig en grillig is geworden. Die ontwikkeling zet door. Er is daarom geen ruimte voor treuzelen en naïviteit. Het leerproces om in dit spel te overleven en mee te komen, zal veel inspanningen, geld en veerkracht vergen.
Nederland zal lang niet altijd aan de winnende kant staan, en af en toe met pijn en tegenslagen worden geconfronteerd. Het zal de uitdagingen van de fragmenterende wereldorde echter vol moeten aangaan, wil het zijn weerbaarheid, welvaart en waarden niet verliezen.
voetnoten
(1) De 20e-eeuwse Franse kardinaal Jean Daniélou beschrijft de engelen en hun missie volgens de kerkvaders. Ja, het Joodse volk ontving Gods bijzondere openbaring in de Bijbel: “Maar dit betekent niet dat de andere volken die vóór de komst van Christus leefden volledig verstoken waren van goddelijke hulp en uitgesloten van het hele voorbereidingsproces. Hij zegt dat volgens de kerkvaders een deel van de waarheid bekend was bij de heidense volkeren en later erkend en overgenomen zou worden door het christendom, de wijsheid van het Romeinse recht, de filosofische waarheden waartoe Plato en Aristoteles kwamen. Dit alles kwam tot hen door de voorzienigheid van de ene God die handelde door de bediening van de engelen. Opmerkelijk genoeg, zegt Daniélou, volgens Origenes dat dit zelfs van toepassing is op de ‘geheime en occulte filosofie van de Egyptenaren en op de astrologie van de Chaldeeën’, en zelfs op ‘de beweringen van de Hindoes die betrekking hebben op de wetenschap van de Allerhoogste God (Tom Hoopes, auteur van The Rosary of Saint John Paul II en The Fatima Family Handbook. Hij is schrijver aan het Benedictine College in Kansas).
(2) De engel, als een hemelswezen, fungeert als “Gods gedachte”. Wat zich vertaalt in de mystiek, de religie en de cultuur. De engel openbaarde zich in 'goddelijke' koningen, grote helden, voorgangers en heiligen. De engel is niet afhankelijk van de mens. Na de val van monarchale dynastieën kan de engel incarneren in organisaties. Bijvoorbeeld in een klasse of zelfs in een partij.
(3) De 613 mitswot (voorschriften, enkelvoud mitswa) is een lijst met geboden en verboden die God volgens de gelovige Joden hen via de Thora (de eerste vijf boeken van de Bijbel) gaf (Wikipedia).
(4) De ondergang van een natie of het verlies aan dominantie in de wereldpolitiek.