De (geestelijke) crisis in West-Europa
Gedachtewereld Dr. F. de Graaff
De Graaff concentreert zich op de gang van de Europese cultuur in relatie met het christendom. Hij heeft een neergang van het West-Europese christendom voorzien met als resultaat de secularisatie. Anderen zagen dit toen nog niet en vonden hem te pessimistisch. Zijn boek Als goden sterven (1969) maakte veel indruk. Acht jaar later volgt Anno Domini 1000 - Anno Domini 2000. In beide boeken komt zijn visie op de metahistorie naar voren. Zijn boek Als goden sterven (1969) maakte grote indruk. Acht jaar daarna volgde Anno Domini 1000 - Anno Domini 2000. Volgens hemzelf zijn beste boek, dat velen echter àl te stoutmoedig voorkwam.
Beide boeken gaan ervan uit dat culturen worden geregeerd door tussenwezens, die goden of engelen kunnen worden genoemd. Zij zijn onderworpen aan de God van de bijbel: de God van Israël. Deze tussenwezens zijn sterfelijk als zij onrecht toelaten in hun cultuur. Sterft het tussenwezen, dan gaat deze cultuur op de duur te gronden. Immers een cultuur bestaat bij de gratie van een godsverbinding. De Graaffs visie komt voort uit Psalm 82. Hij volgt hier de exegese van Martin Buber en toont onder invloed te staan van Dostojevski en Kafka.
Ook de westerse cultuur werd geleid door een tussenwezen, die intermediair (een engel of een godheid) is tussen de hoogste God en het christelijke (West-) Europa. Dit tussenwezen is gestorven. De Graaff meent eerst dat de godsverbinding begon te ontbreken in de tijd van de Renaissance. Later plaatst hij het begin van die godsverduistering rond het jaar 1000.
Uit de bijbel maakt De Graaff op, dat de westerse christendom dit tussenwezen aanziet voor Jezus zelf. Het westerse tussenwezen is echter niet dezelfde als Jezus, die christenen de Zoon van God noemen.
De Graaffs centrale gedachte is: Jezus en de god van het Europese christendom zijn niet dezelfde. Hij onderzocht de Bijbel, in het bijzonder de evangeliën, en het gedachtegoed van Israël - waarin Jezus geboren is - en anderzijds in de geschiedenis van de Europese cultuur, dat wil zeggen: van de Europese wijsbegeerte, literatuur, beeldende kunst en muziek. De ontwikkelingen daarin achtte hij namelijk wezenlijker dan de ontwikkelingen in de westerse wetenschap - die goddelijk ingrijpen in natuur en geschiedenis nu eenmaal niet in aanmerking neemt.
In al zijn filosofisch en theologisch werk staat op de achtergrond, maar soms op de voorgrond - de vraag: wat is de relatie met Jezus, waar is de band met Jezus slechts schijnbaar aanwezig.
De Graaff schrijft twee boeken met de titel Jezus de Verborgene, waarin een tweetal evangeliën werd ontleed om een helder beeld van Jezus te krijgen. De Graaff noemde dit proces van verheldering inwijding.
Hij wordt in dat verband wel elitair genoemd, terwijl inwijding bij hem alleen maar betekent dat de een meer in geestelijke dingen is doorgedrongen dan de ander. Zulks is niet door een verschil in verstandelijke vermogens, maar omdat aan de een meer geopenbaard is dan aan de ander.
Dr. F. de Graaff voorzag omstreeks het jaar 2000 een grote verandering in de Europese cultuur
Wat gebeurde er omstreeks het jaar 2000 tot nu toe?
De kerk is niet in staat de secularisatie tegen te gaan. De kerkverlating gaat door. De RK kerk komt in onze tijd in grote problemen, de massa immigratie en de opkomst van de militante islam.
Boeken
Het schuldprobleem in de existentie philosophie van Martin Heidegger, 1951.
Het Europese nihilisme, over de achtergronden van de westerse cultuurcrisis, 1956.
Als goeden sterven, de crisis van de westerse cultuur, 1969, tweede druk 1970.
Anno Domini 1000 - Anno Domini 2000, de duizend jaren bij de gratie van de dode god, 1977.
Spinoza en de crisis van de westerse cultuur, 1977.
Nietzsche, 1979.
Het geheim van de wereldgeschiedenis, zeven overdenkingen van woorden uit de Heilige Schrift, 1982.
Jezus de Verborgene, een voorbereiding tot inwijding in de mysteriën van het evangelie, 1987.
Jezus de Verborgene, deel 2, vertaling en uitleg van het Mattheus evangelie, 1989.
De opera Die Zauberflöte van Mozart, het libretto verklaard uit de Geest der Muziek, 1990Israël - Hellas - Rome, het mysterie van de antieke beschaving, 1993.