METAHISTORIE.COM

Inleiding en vraagstelling

Het valt niet te ontkennen dat het christendom momenteel haar aanhang verliest en daarbij worden de godloze cultuur en de invloed van de islam steeds dominanter. De vraag is zijn hiervoor oorzaken aan te geven? Om een antwoord te vinden wordt eerst beknopt een historische analyse van religies in samenlevingen gegeven.

Tribale (stammen) en antieke samenlevingen

In dit type samenlevingen is men bewust dat geestelijke machten invloed hebben op het dagelijks gebeuren en de natuur. De god of geest presenteert of openbaart zich in een totempaal of beeld. Medicijnmannen, tovenaars of priesters komen in trance in contact met de goddelijke macht. Door middel van witte of zwarte magie (bezweringsformules, offers etc.) proberen zij de god en de geesten gunstig te stemmen en te manipuleren. In de antieke samenlevingen (genoemd in de Bijbel) zien we de verering van een hoofdgod met lagere goden en godinnen. Als voorbeeld bij de Grieken werd de hoofdgod Zeus en een verzameling lagere goden vereerd. De Grieken hadden grote filosofen, zoals Plato en Aristoteles. Hun filosofieën beïnvloeden in de 14^e eeuw en in de late scholastiek later in de Renaissance (15^e eeuw) het christendom. De tegenstelling tussen theologie en filosofie werd steeds duidelijker (Peter Delius, Samenstelling: Geschiedenis van de filosofie, 2000).

Het christendom

Het christendom is van oorsprong joods. De apostelen zijn joden die het evangelie brengen aan de wereld en waaruit het (wereld) christendom is ontstaan. Belangrijke hoofdstromen zijn het Rooms Katholieke, Ooster Orthodoxe, Anglicaanse, Syrische, Armeense, Koptische en protestantse christendom (Prof.dr. G. Stemberger, De Bijbel en het Christendom, Middeleeuwen en Reformatie, deel 2, 1979 en Dr. W. Aalders, De Kerk het hart van de wereldgeschiedenis,1995) .

De Verlichting omstreeks de 18e en 19e eeuw

De ratio geldt hier boven de openbaring. Godsdienst is volgens filosofen, zoals Feuerbach,  een product van het menselijk denken. God wordt een voorstelling. De filosoof Kant beweert dat God en openbaring niet met verstand bewezen kunnen worden (Dr. A.A. van den Breambussche, Atlas van de filosofie,1993). De kosmische orde wordt vervangen door empirisch onderzoek. God verdwijnt als het ware uit de wetenschap en de samenleving. Het atheïsme wordt sterker. Wat waar is volgt uit de menselijke waarneming en het verstand. Het verstand heeft het gewonnen  van de religie (The Post, 19 Oktober 2016). De evolutietheorie wordt catastrofaal voor het christendom (Etienne Vermeersch, Skepp, 2009). Theologen gaan de Bijbel aanpassen. Scheiding tussen kerk en staat ( Dr. W. Aalders, De Tijdgeest weerstaan, 1984).

De 20e eeuw

Niet-christelijke partijen krijgen steeds meer invloed in de politiek en samenleving.  De wetenschap komt steeds meer in handen van seculieren.  Het wereld en mensbeeld is  veranderd. Aan het bestaan van God en de kosmische orde wordt sterk getwijfeld.  Sociologie, psychologie, biologie etc. verdringen theologie. De marxistische en de progressieve cultuur infiltreert in de christelijke theologie en de kerk (( Dr. W. Aalders, De Tijdgeest weerstaan, 1984). Steeds meer mensen raken van God los en het christendom komt in een geweldige crisis. Een godloze cultuur verschijnt in de samenleving. De kerk kan dit proces bijna niet (meer) tegenhouden. Het lijkt of het geestelijk vacuüm mensen verdooft.

De 21e eeuw

Na 2000 komt er een enorme kentering. Nederland is God kwijtgeraakt een meerderheid gelooft niet meer in God (Ton Bernts en Joantine Berghuijs, God in Nederland, 2016). Secularisatie. Vergijzing. Ontgroening. In 2040 zijn er wellicht nog 800.000 PKN kerkleden (ds. Jan Holtslag, Confessioneel, april 2017). De radicale islam valt het Westen aan. De snelle verovering  van de islam in Europa is nog gevaarlijker dan de jihad. Onder de dekmantel van gematigdheid wint de islam stap voor stap steeds meer terrein in Europa (Giulio Meotti, De Islam versterkt zich in Europa met de zegen van de kerk, februari 2017).

Naast de secularisatie verdrijft nu ook de islam het christendom. De islam vult het lege religieuze vacuüm op en wordt een belangrijke godsdienst in Europa. Het is het einde van de joods-christelijke periode. Zij hebben geloofsijver en wij hebben nihilisme schrijft de Franse filosoof Michel Onfray in zijn boek Decadence, 2017. Wen er maar aan: de politieke islam blijft. Het Westen is geseculariseerd, dat gaat in moslimlanden niet gebeuren. De islam zit anders in elkaar en dat vormt wel een bedreiging voor de liberale westerse democratie, volgens de politicoloog en islam expert Shadi Hamid in het dagblad Trouw, 8 januari 2017. Politieke en kerkelijke leiders in West- Europa onderschatten dit probleem en hebben er geen antwoord op is de stelling van Monika Jakubowska en prof. dr. László Marácz, Europese Studies, Universiteit Amsterdam. Ze roepen het aftakelingsproces van de eigen beschaving  over zich zelf af (artikel van Wierd Duk, AD, 13 mei 2017). Dit is mede het gevolg van de naïeve opstelling en het gebrek aan kennis in het Westen, schrijft een Iraanse vluchteling en christin (E.J. Bron, januari 2017).

De lijsttrekkers van het CDA. PvdA, D66, Groen Links en SP zijn van mening dat islam geen bedreiging is voor Nederland (De Volkskrant, 26 februari 2017). De islam heeft in Nederland geen toekomst, omdat secularisatie onderdeel is van de Nederlandse cultuur (The Post, 19 oktober 2016). Het is vervreemdend dat de islam soms afgeschilderd wordt als tegenhanger van het christendom. We hebben zoveel gemeenschappelijk.  De eigenheid-het geloof in Jezus, betekent niet dat we lijnrecht tegenover elkaar staan (Janneke Steegman, CW, Het christelijk opinieblad van Nederland, 28 april 2017). De landelijke secretaris  van de PKN  stelt echter dat de islam een godsdienst is die vrede wil etc. Ook de Europese eenwording is in lijn met het evangelie (Trouw, december 2016 en Protestante Kerk in Nederland, Inzetten voor vrede is roeping van christelijke gemeente, januari 2017).

Conclusie

Organisaties kennen een levenscyclus, waarbij een aantal fases zich voordoen. Oprichting, groei, stabilisatie, achteruitgang en tot slot liquidatie (Jan van Wijk Bedrijfsorganisatie, 1988). Een soortgelijke levenscyclus geldt ook voor een product. Introductie, groei, verzadiging en verval. Van sommige producten is de levenscyclus lang, bij andere zeer kort. (Dr. D. Keuning en dr. D. J. Eppink, Management en Organisatie, 2012). Wereldrijken , beschavingen en culturen kennen ook een cyclisch patroon.  Ontstaan, bloei, stabilisatie, stagnatie en neergang  (Arnold Toynbee en Pitirim Sorokin, in Robert Lauer, Perspectives on Social Change, 1978). Volgens Arnold Toynbee splijt bij de neergang de bestaande cultuur  door politieke groepen elk met tegengestelde ideologieën. Pitirim Sorokin gaat uit van een cyclische variatie tussen twee culturen.  Een religieuze cultuur wordt opgevolgd door een seculiere cultuur en dan vervolgens een overgang naar een mengsel van een religieuze en seculiere cultuur. Laten we eens kijken of we aan de hand van de levenscyclus concepten het verval in West-Europa en ook in ons land herkennen. Het christendom kent na het ontstaan een groei en bloei, heidense gebieden in Europa worden gekerstend. Stabilisatie in het christelijke middeleeuwse Europa.  Daarna  komt de verzadiging met stagnatie tijdens de Renaissance. De Reformatie zorgt voor een reactie met als effect het protestante christendom. Het verval treedt op na de Verlichting en waar de seculiere wetenschap het christendom aantast. Het verval zet zich verder door, door de secularisatie en de marxistische ideologie. Nu in 2017 zien we door de invloed van de islam, dat seculiere overheden islamitische kenmerken tolereren, zoals in Amsterdam etc. (hoofddoeken etc.) (AD 18 mei, 2017). Terwijl christelijke symbolen  in een AZC in Apeldoorn verwijderd moeten worden (Reformatorisch Dagblad, 4 april 2017).  

Na de groei, van het christendom volgt in de stagnatieperiode een assimilatie met de Griekse filosofie. In verval verzwakt de seculiere wetenschap de geloofwaardigheid van het christendom. Men probeert de zaak te redden door assimilatie met  theïstische evolutie, liberale/sociale theologie. Nu in onze tijd assimilatie met de islam.

Nederland is geen christelijke natie meer. We leven in een land wat moeilijk politiek beheersbaar is. Het voorgaande laat zien dat er mensen in de politiek, de kerk en buiten de kerk onvoldoende notie hebben wat er sociologisch zich afspeelt in de samenleving. We zijn in een onzekere fase in de wereldgeschiedenis terecht  gekomen. Vervolgens zijn veel mensen zich niet meer bewust, dat zij een onsterfelijke ziel hebben. (A. Jongbloed, Staten Bijbel, Pim van Lommel, Eindeloos Bewustzijn,2007 en Rabbi Elie Spitz, Does the Soul Survive,2006). Theologen en kerken schenken hier te weinig aandacht aan. In de Bijbel staat dat bij ongeloof Jezus geen enkel wonder kon doen in Nazareth. In organisaties in de vervalfase worden acties ondernomen om de ondergang tegen te gaan. Dit door middel van Turnaround Management  (Stuart Slatter, Coroprate Turnaround, 2005). Een soort gelijk proces kan ook in de kerk en het christendom. Een omkeer naar God en gebed kan voor een positief effect zorgen.

Het verlies aan status van het christendom in het Westen en Nederland, dr. H. Dubbelman